ARTAN REKABET DÜNYA GENELİNDE GELİRLERİ DÜŞÜRDÜ

2015 yılı hem havacılık sektörü genelinde hem de Türk Hava Yolları özelinde birçok açıdan zorlu bir yıl olmuştur. Havayollarının en büyük maliyet kalemi olan akaryakıt fiyatlarında yaşanan %35'lere varan düşüş, sektörde kapasite artışını ve beraberinde artan rekabet koşullarını getirmiştir. IATA verilerine göre, artan rekabet koşulları nedeniyle dünya çapında havayollarının yolcu gelirleri %5,7, kargo gelirleri ise %17,5 oranında gerilemiştir.

Talep ve havayolları finansalları üzerinde etkili olan bir diğer faktör de kurlarda yaşanan dalgalanmalar olmuştur. Özellikle Avro'nun ve tüm gelişen ülke para birimlerinin ABD doları karşısındaki değer kaybı sektörün fiyatlama ve planlama konusunda zorlanmasına yol açmıştır. Buna rağmen, 2015 yılında global yolcu trafiği artışı uzun süredir gördüğü en yüksek seviyesine ulaşarak %6 civarında gerçekleşmiştir. Azalan maliyetlerle birlikte, havayolları kârlılıkları da önemli oranda yükselmiştir.

2015 yılında Türk Hava Yolları etkin gelir yönetimi ve coğrafi olarak çeşitlendirilmiş gelir kaynakları sayesinde gelir düşüşünü sınırlandırabilmiştir. Ortaklığın toplam satış gelirleri %4,9 düşerek 10,5 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılındaki yolcu gelirleri toplam gelirinin %89'unu oluşturmuş, kargo gelirleri ise %9'u olarak kaydedilmiştir.

NET KÂRDA REKOR KIRILDI

Rakiplerine oranla sektördeki en etkin maliyet yönetimine sahip olan Türk Hava Yolları, toplam gelirlerindeki düşüşe rağmen, 2015 yılında net kârını %26 arttırarak yaklaşık 1,1 milyar ABD dolarıyla tarihinin en yüksek net kârını elde etmiştir. IATA'ya göre 2015 yılında havayollarının ortalama net kâr marjı %5 civarında gerçekleşirken, Türk Hava Yolları kâr marjını %7,6'dan %10,2'ye çıkartarak sektör ortalamasının oldukça üzerinde bir kârlılık yakalamıştır.

BAYRAK TAŞIYICI HAVAYOLLARI ARASINDA LİDER

Türk Hava Yolları, kârlılık ve nakit yaratma potansiyelini havacılık sektöründe yaygın bir performans kriteri olarak kullanılan EBITDAR-FAVKÖK (Faiz, amortisman, vergi ve kira gideri öncesi kâr) değeri ile ifade etmektedir. Ortaklık, 2015 yılında %24,5 marj ile 2,6 milyar ABD doları EBITDAR elde etmiş ve global ölçekte bayrak taşıyıcı havayolları arasında rekor bir marja ulaşmıştır. Son beş yılda ortalama %19,5 oranında EBITDAR marjı yaratan Türk Hava Yolları, sektördeki en kârlı havayollarından biri olmaya devam etmektedir.

VERİMLİLİKTE BİR NUMARA

Türk Hava Yolları'nın arz edilen koltuk kilometre başına birim gideri 2015 yılında %17,0 oranında azalarak 6,42 USc'ye gerilemiştir. Bu gerileme, petrol fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra artan personel verimliliği ve etkin maliyet yönetiminden kaynaklanmaktadır. 2015 yılında, personel verimliliğini bir üst noktaya taşıyan Türk Hava Yolları'nda personel başına yolcu sayısı 2.212'ye ulaşarak sektördeki en büyük rakiplerinin* 2014 yılı ortalamasını (1.541) %43 oranında geride bırakmıştır.

Operasyonel giderlerinin %37'lik kısmının Türk lirası cinsinden olması nedeniyle TL'nin dolar karşısındaki değer kaybından da olumlu etkilenen Türk Hava Yolları, 2015 yılında da düşük birim maliyet avantajını küresel çapta korumaya devam etmiştir.

*Önemli Rakipler: Delta Airlines, American Airlines, United-Continental Airlines, Lufthansa, Air France-KLM, IAG, Singapore Airlines ve Emirates.

EN ÇOK İŞLEM GÖREN İKİNCİ HİSSE

Türk Hava Yolları hissesi, 1990 yılından itibaren THYAO kodu altında Borsa İstanbul'da işlem görmektedir. Ortaklığın halka açıklık oranı 2004 ve 2006'da gerçekleştirilen ikincil halka arzlardan sonra %50,88'e yükselmiştir. Yatırımcılar tarafından uzun yıllardır Türk Hava Yolları hissesi, yüksek likiditesi ve geniş yatırımcı tabanı ile Türkiye'de en çok tercih edilen hisse senetleri arasında gösterilmektedir. Türk Hava Yolları hisseleri 2015 yılında 68 milyar TL'lik işlem hacmiyle Borsa İstanbul'un en çok işlem gören ikinci hissesi olmuştur. Ortaklık hisse fiyatı ise faaliyet gösterilen bölgelerde yaşanan jeopolitik riskler ve küresel güvenlik kaygıları gibi hava taşımacılığı üzerinde doğrudan etkisi olduğu düşünülen negatif gelişmeler sebebiyle 2015 yılında Borsa İstanbul'a göre %9 daha düşük performans göstermiştir.

DENGELİ GELİR PORTFÖYÜ

Türk Hava Yolları, geniş uçuş ağı, çeşitlendirilmiş bir gelir akışı sağlayarak bölgesel krizlere karşı doğal bir riskten korunma mekanizması oluşturmaktadır. 2015 yılındaki bölgesel gelir dağılımında en büyük payı oluşturan Avrupa'nın payı %32,9'dan %30,7'ye gerilemiş, yeni açılan Taipei, Manila, San Francisco, Miami gibi uzun hatlarla birlikte Uzak Doğu ve Amerika'nın payı artmıştır. Bilet satışlarının Türkiye dışında gerçekleşen %72'lik kısmı, yaklaşık 7 milyar ABD doları düzeyinde hizmet ihracına denk gelmektedir.

Gelirlerin Coğrafi Dağılımı (%)